«Το πιο μεγάλο και όμορφο ταξίδι το κάνουμε με την ψυχή μας» λέει ο Καζαντζάκης.

Η Ατομική Ψυχοθεραπεία αφορά ένα ταξίδι αυτογνωσίας που έχει τη δύναμη να ενώσει λειτουργικά τις τρεις διαστάσεις του χρόνου, αξιοποιώντας την ανάμνηση και την προβολή στο μέλλον για ένα πιο δυναμικό παρόν. Η αξιοποίηση του «εδώ και τώρα» μέσα στη θεραπευτική διεργασία ανοίγει πανιά στις προσωπικές επιθυμίες και δίνει ορίζοντα προοπτικής πέρα από τις παρελθούσες τραυματικές ή μη εμπειρίες.

Τα συνήθη αρχικά αιτήματα των ανθρώπων σχετίζονται με κάποιο «σύμπτωμα» («προβλήματα στις σχέσεις», «κατάθλιψη», «κρίσεις πανικού», «απώλεια αγαπημένου προσώπου», «χαμηλή αυτοεκτίμηση», «δυσκολίες στον επαγγελματικό χώρο»). Κάθε άνθρωπος διαθέτει τον προσωπικό του κήπο – ψυχισμό, με τα ευωδιαστά και ιδιαίτερα άνθη του – δυνατότητες, δυνάμεις και αξίες αλλά και τα «ζιζάνια»- συμπεριφορές ή συναισθήματα που εμποδίζουν ή αποπροσανατολίζουν το προχώρημα του. Με σεβασμό στον προσωπικό «κήπο» που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος και με πίστη ότι η ανάληψη ευθύνης οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ανάδειξη της προσωπικής ομορφιάς, στόχος της ατομικής θεραπείας είναι η αλλαγή μέσα στην σταθερότητα της έννοιας του «προσώπου» . Σκοπός είναι η θέαση της ύπαρξης πέρα από το σύμπτωμα, που στην πορεία της θεραπείας, παύει να έχει υπόσταση, μπροστά στην εκθαμβωτική δύναμη της ολότητας, στην συναίσθηση εαυτού, στην επίγνωση ότι είμαστε κάτι παραπάνω από την «φύση» μας, στην επιθυμία να εξελισσόμαστε προς όλο και ανώτερα επίπεδα συνειδητότητας που δίνουν άπλετο χώρο στην ελεύθερη έκφραση της προσωπικής βούλησης. Η έναρξη του ταξιδιού αυτογνωσίας βασίζεται στο προσωπικό «αίτημα» του θεραπευόμενου και η διάρκειά του ποικίλει ανάλογα με τον θεραπευτικό στόχο.

Στο πλαίσιο της ατομικής ψυχοθεραπείας, η αληθινή ακρόαση, η ολική συγκέντρωση της προσοχής προς τον άλλον, είναι πάντοτε μια εκδήλωση αγάπης. Θέλει δύναμη, θάρρος, απόφαση και πιθανά χρόνο η αναγνώριση και η παραδοχή της προσωπικής συμμετοχής στα λειτουργικά ή μη τεκταινόμενα της καθημερινότητας. Μέσα από το διηνεκές της αναζήτησης νοήματος στη ζωή, η προσωπική συμμετοχή γίνεται πια προσωπική σφραγίδα στάσης ζωής μέσα στην θεραπεία, που τελικά δίνει δύναμη και θάρρος και επιβεβαιώνει πως υπάρχει νόημα! Νόημα στο να είμαστε και να νιώθουμε ζωντανοί.

…παιδί …παιχνίδι …δέος απέναντι στην αυθεντικότητα και την απλότητα και όχι απλοϊκότητα της παιδικής ψυχής. Η ψυχή ενός παιδιού απαιτεί τις πιο λεπτές χειρουργικές κινήσεις. Η επιλογή των θεραπευτικών μέσων βασίζεται στην ηλικία, το φύλο, τα προσωπικά χαρακτηριστικά και το είδος του συναισθηματικού προβλήματος. Μέσα στην θεραπεία και στην ασφάλεια της δυνατής θεραπευτικής συμμαχίας με το παιδί, ο θεραπευτής ελευθερώνει χώρο σε αυτό να αφηγηθεί την ιστορία του ή να την εκδραματίσει, με στόχο την ενδυνάμωση της απόκτησης ελέγχου των ζητημάτων που το απασχολούν και με αυτό τον τρόπο να μην ταλανίζεται από σκέψεις και αναμνήσεις ή βιώματα που προκαλούν άγχος και παρεμποδίζουν τη σύναψη λειτουργικών και ικανοποιητικών σχέσεων. Μέσα από «φανταστικές καταστάσεις» θα αποκαλύψει είτε άμεσα, είτε με κάποια συμβολική μορφή, τις συγκρούσεις, τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες και τους φόβους του και θα εντάξει στο παιχνίδι του περίπλοκα θέματα παρμένα από το περιβάλλον του σε μία ελεύθερη με όρια και θεραπευτική συνύπαρξη.

Η θεραπεία του παιδιού έχει θετικά αποτελέσματα μόνο όταν συνδυάζεται με θεραπεία των γονέων. Οι θεραπευτικές συναντήσεις με τους γονείς αποτελούν βασική προϋπόθεση της θεραπείας του παιδιού, καθώς στην ιεραρχία της οικογένειας, οι γονείς είναι αυτοί που καταρχήν ορίζουν το κλίμα και τις συνθήκες που μεγαλώνει το παιδί τους και ως εκ τούτου εκείνοι έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν την ιδιαιτερότητά του, αξιοποιώντας τις δυνάμεις τους και το κύρος που έχουν απέναντι στο πρόσωπό του. Ο θεραπευτής του παιδιού βρίσκεται σε άμεση και συνεχή επικοινωνία με τον θεραπευτή των γονιών και η θεραπευτική τους συνήχηση δίνει χώρο έκφρασης στο παιδί και ευκαιρία λειτουργικού επαναπροσδιορισμού του οικογενειακού συστήματος στους γονείς. Οι γονείς αξιοποιούν το αναφαίρετο δικαίωμα τους να ορίζουν οι ίδιοι με τον τρόπο που έχουν επιλέξει την «οικογενειακή ατμόσφαιρα» και να αντικρίζουν το παιδί τους με βλέμμα που αντικατοπτρίζει το μέγεθος και την ποιότητα της αγάπης τους. Το παιδί βιώνει την εναγκαλιαστική τρυφερότητα των γονιών του, όχι γιατί έχουν το αλάθητο αλλά γιατί υπερασπίζονται τον γονεϊκό τους ρόλο υποστηρίζοντας την μοναδικότητα του παιδιού τους και όχι αμυνόμενοι στην αντιδραστική του συμπεριφορά.

Ένα πορτρέτο δύο ανθρώπων που ξεκινούν με μία απόφαση. Την απόφαση να αντικρύσουν ένα κοινό μέλλον και να διαμορφώσουν μια κοινή προοπτική ενώνοντας τις διαφορετικές καταβολές τους σε ένα ενιαίο παρόν.

Γνωρίστηκαν, μοιράστηκαν, επικοινώνησαν και κοινώνησαν ο ένας στον άλλον τα όνειρα, τις επιθυμίες και τον τρόπο που θέλουν να υπάρχουν. Φαντάστηκαν το πορτρέτο της σχέσης διαφορετικό από αυτό της οικογένειας προέλευσης, ορκίστηκαν να διαφοροποιηθούν από σχεσιακά μοτίβα που πιθανά να έχουν πληγώσει και προσευχήθηκαν τα όμορφα βιώματα ή παραδείγματα σχέσεων να μπορέσουν να τα έχουν με κάποιο τρόπο και στη δική τους ζωή, βάζοντας και το δικό τους στίγμα. Δύο ακέραιες μονάδες επέλεξαν να εμπλουτίσουν την ύπαρξή τους και να «ξαφνιάσουν» το εγώ τους και στο πλαίσιο της δυάδας. Μιας δυάδας που δεν απορροφά αλλά εμπλουτίζεται από τη διαφορετικότητα. Μια καθημερινή συνάντηση που συνεχώς μεταβάλλεται αλλάζοντας σχήμα, μορφή και ποιότητα ακόμα κι αν όλα φαινομενικά μοιάζουν ίδια.

Στο διάβα του χρόνου και στο παράλληλο μεγάλωμα μέσα στις αποσταθεροποιήσεις της ζωής, η συμπόρευση απαιτεί την ελευθερία της δέσμευσης, ώστε η κοινή βόλτα να μην μετατραπεί σε περπάτημα σε παράλληλες ράγες. Στο πλαίσιο της θεραπείας, οι ράγες του τρένου αποκτούν τη δυναμική της βάσης του μεταφορικού μέσου, με σκοπό τη συνέχιση του σχεσιακού ταξιδιού.

Η θεραπεία ζεύγους έχει σα στόχο τον επαναπροσδιορισμό του κοινού προσανατολισμού παράλληλα με την προσωπική ανάπτυξη του κάθε μέλους, τη λειτουργική συνύπαρξη, την καλλιέργεια της κοντινότητας, την μελωδική έκφραση των διαφορετικών επιθυμιών που δίνουν κοινή ώθηση και την ανάληψη προσωπικής ευθύνης στην εμφάνιση των όποιων δυσκολιών.

Ο θεραπευτικός χρόνος συνδέει την ιστορία ενός ζευγαριού με την πραγματικότητα. Μιας πραγματικότητας που επιτρέπει τις αντιθέσεις αλλά όχι τις άγονες αντιπαραθέσεις που ψάχνουν εναγωνίως τον «υπαίτιο» που κλέβει την δύναμη και την ευστοχία του «πρωταγωνιστή». Μιας πραγματικότητας που αναδεικνύει το άρωμα της αγάπης σαν το παλιό καλό κρασί.

Τα τελευταία χρόνια, ευτυχώς, η επιστημονική έρευνα έχει ασχοληθεί εκτενώς με το ορισμό και την λεπτομερή συμπτωματολογία των Μαθησιακών Δυσκολιών. Η ιδιαιτερότητα στην γνωστική λειτουργία του εκάστοτε παιδιού πήρε δυναμικά τη θέση του «τεμπέλη» και του «ανεπίδεκτου μαθήσεως» αφήνοντας έτσι χώρο στον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης και στο σαϊτογόνο βλέμμα που ψάχνει δρόμους και τρόπους έκφρασης.

Συνήθως, οι γονείς αναζητούν βοήθεια κατόπιν προτροπής των εκπαιδευτικών ή κατόπιν δικής τους παρατήρησης, η οποία καθρεφτίζεται στην αναντιστοιχία προσπάθειας – μελέτης στο σπίτι και σχολικής επίδοσης. Τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες βιώνουν τη ματαίωση, και κάθε προσπάθεια που κάνουν προκειμένου να επιτύχουν μια ικανοποιητική επίδοση αποτελεί πηγή ψυχολογικής πίεσης. Αγχώνονται που δεν μπορούν να ακολουθήσουν το επίπεδο των συμμαθητών τους μέσα στη σχολική τάξη εξαιτίας του μεγαλύτερου χρόνου που χρειάζονται για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, με αποτέλεσμα το γεγονός αυτό να επιδρά αρνητικά και στις δυνατότητες οργάνωσης και προγραμματισμού των δραστηριοτήτων τους. Η επαναλαμβανόμενη σχολική αποτυχία τους οδηγεί εσφαλμένα στην πεποίθηση ότι η νοητική τους ικανότητα, συγκρινόμενη με εκείνη των συμμαθητών τους, είναι χαμηλή, με αποτέλεσμα να θεωρούν ότι οποιαδήποτε προσπάθειά τους θα είναι μάταιη και ανεπιτυχής.

Το θεραπευτικό αποκαταστασιακό πρόγραμμα των Μαθησιακών Δυσκολίων στοχεύει στο να βοηθήσει μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ανάγνωση, τη γραφή, την αριθμητική και τη γραπτή έκφραση, να βελτιώσουν τις ικανότητες που συνδέονται με τη σχολική μάθηση αλλά και να απαλύνει τις συναισθηματικές δυσκολίες που το συνοδεύουν σε ένα κατάλληλο κλίμα εμπιστοσύνης και σεβασμού που αντιμετωπίζει τη δυσκολία ως πρόκληση. Παράλληλα όμως με το αποκαταστασιακό πρόγραμμα, θεωρείται αναγκαία και απαραίτητη η συμβουλευτική παρέμβαση στους γονείς καθώς επίσης και η συνεργασία με το σχολείο. Κατόπιν αναλυτικής και ακριβούς αξιολόγησης των δυσκολιών διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο, το οποίο βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές και στρατηγικές και συνοδεύεται από εκπαιδευτικό υλικό Αποκατάστασης Μαθησιακών Δυσκολιών και Δυσλεξίας. Το ατομικό Πρόγραμμα Αποκατάστασης καθορίζει τον αριθμό και την διάρκεια των εβδομαδιαίων συνεδριών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της Αποκατάστασης.

Βασική αρχή της αποκαταστασιακής προσέγγισης είναι η αξιοποίηση του «ξεχωριστού τρόπου σκέψης» των μαθητών, ο οποίος πάντα αποτελεί τον αρχικό βατήρα της θεραπευτικής προσέγγισης. Πρόκειται για έναν μαγικό και ιδιαίτερο τρόπο αντίληψης που διέπεται από πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, κριτική ικανότητα, ωριμότητα σε συλλογισμούς και προβληματισμούς για διάφορα σύγχρονα κοινωνικά θέματα, καλή γεωμετρία, φαντασία, δημιουργικότητα και ατέρμονα όμορφα ερωτήματα! Με τέτοια «όπλα» γιατί το σχολείο να μοιάζει με «πεδίο νάρκης»? Στόχος, λοιπόν, δεν είναι μόνο η βελτίωση της σχολικής επίδοσης αλλά τελικά η αλλαγή της ποιότητας ζωής και επικοινωνίας του μαθητή, ο οποίος τροποποιώντας τους μηχανισμούς επεξεργασίας της γνωστικής πληροφορίας, ανακαλύπτει, συνειδητοποιεί, αναγνωρίζει και αξιοποιεί το δυναμικό του, καλλιεργώντας με την βοήθεια του θεραπευτή προσωπικούς χειρισμούς των δυσκολιών.

Προερχόμαστε από οικογένειες και προοριζόμαστε σε αυτές. Ένα δεντράκι με τις ρίζες του, μέρος του δάσους, που ανυψώνεται αναζητώντας φως και αναπτύσσεται προς τα φυλλώματά του. Βάση «οι ρίζες» με τη δική τους ιστορία, τις δικές τους καταγραφές… Άλλες φορές δύσκολες, με στερήσεις, πολέμους, απώλειες, προκαταλήψεις μιας άλλης εποχής και άλλες πολύτιμη παρακαταθήκη ζωτικού υλικού πείσματος, αντίστασης στον πόνο με τη δύναμη της απόφασης, μορφές που έμειναν στον χρόνο προσωποποιώντας τις αδιάβλητες και αξεπέραστες αξίες και ιδανικά, που αντικατοπτρίζουν στον κορμό του σήμερα την προσωπική ταυτότητα της οικογένειας.

Σήμερα ο πόλεμος δεν γίνεται πάντα με όπλα αλλά κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως απουσιάζουν «οι εμπόλεμες καταστάσεις». Σήμερα οι περισσότερες αρρώστιες αντιμετωπίζονται αλλά τα φάρμακα δεν είναι αυτά που πάντα θεραπεύουν την τοξικότητα. Σήμερα υπάρχει πληθώρα αγαθών αλλά ακόμη η αίσθηση στέρησης καραδοκεί μέσα στην αφθονία. Η οικογένεια του σήμερα, έχει την ευκαιρία της ευελιξίας και της επιλογής. Έχει να επιλέξει τι θα κρατήσει σεβόμενη τις ρίζες της και την γεωμορφολογία της παράδοσης και των «μυστικών» της. Έχει όμως και να αναπτυχθεί προς τα φυλλώματα της διαφοροποίησης που φωτοσυνθέτουν μέσω των επιθυμιών της και της ιστορίας που πάλι στο μέλλον θα αποτελέσει παρελθόν, που επηρεάστηκε από τις συνθήκες αλλά δεν ορίστηκε από αυτές, που έζησε εμπόλεμες καταστάσεις όχι για να διαλυθεί αλλά για να επαναδιαπραγματευτεί τους συνεκτικούς δεσμούς των μελών της, που κάποια στιγμή, σε κάποιο μέλος της οικογένειας εμφανίστηκε ένα σύμπτωμα όχι για να τον ονομάσει «ασθενή» αλλά για να δοθεί η αφορμή να επαναπροσδιοριστούν οι ρόλοι και να αναδειχτούν οι λειτουργικές αλληλεπιδράσεις.

Μία ελίτσα έπεσε από το στόμα ενός πουλιού και φύτρωσε μία αγριοελιά. Η θεραπεία οικογένειας αποτελεί το μπόλιασμα στο αχίλλειο κομμάτι του κορμού της, ώστε να μπορεί να δώσει ξανά αυτό που είχε από πάντα. Αγάπη για όλους αλλά και για τον καθένα ξεχωριστά.